Laboratuvarında 3 bin saat aktif ve etkin çalışmayla, vücuttaki antioksidan moleküllerin tamamının tek bir testle pratik olarak ölçülebilmesini sağlayan uzun ömürlü, dayanıklı ve tam otomatik yeni testi geliştiren Ankara Atatürk Eğitim Araştırma Hastanesi Biyokimya Klinik Şefi Prof. Dr. Özcan Erel, geliştirdiği testlerin; damar sertliğine, kansere, erken hücre yaşlanmasına ve 100’den fazla hastalığın oluşumuna zemin hazırlayıcı risk düzeyinin sayısal olarak ölçülebilmesini sağladığını belirtti.
Çok sayıda atıf alan çalışması hakkında Prof. Dr. Erel şöyle konuştu: “Normal şartlarda sağlıklı bir vücuttaki oksidanlar ve antioksidanlar denge halindedirler. Çeşitli hastalıklarla ve sigara gibi zararlı dış etmenlerle oksidan moleküller artar ve bunu mevcut antioksidanları etkisiz hale getiremezler. Sonuçta denge oksidan moleküller tarafına kayar ve oksidatif stres oluşur. Laboratuarımızda 3 bin saatlik etkin çalışmayla vücudun toplam antioksidan seviyesini (TAS) ölçen yeni nesil, tam otomatik, kolay, pratik ve ucuz bir ölçüm kiti geliştirdik. Yöntemimizi özgün bir uluslar arası dergide yayınladık. Bu yöntemimiz dünyanın dört bir yanında kullanılmakta çok sayıda uluslar arası atıflar almaktadır.
Bu buluşumuzun ardından dengenin oksidan tarafını da ölçebilecek bir test geliştirmeyi hedefledik. Bu buluşumuzu gerçekleştirmemiz önceki kadar uzun sürmedi ve yaklaşık bin saatlik etkin çalışmayla dünyada ilk ve tek “Toplam Oksidan Seviye”, (TOS) kitini icat ettik ve uluslar arası en iyi dergilerde yayınladık. Bu çalışmamız çok uzun süre derginin en çok okunan makalesi unvanını taşıdı. Bu testimizi geliştirmeye çalışırken dünyada mevcut benzer testler ile sonuçları karşılaştırdık. Çalışılan kitlerin Biri İtalyan- Alman, diğeri Amerikan menşeliydi. İlki, 10 yıldır dünyanın en gelişmiş üniversitelerinde kullanılmakta, patentli ve 300 adet uluslar arası makalede atıfa sahipti. Hatta bu kiti birkaç tane de Türk araştırmacı da çalışmalarında kullanmışlardı. Amerikalıların geliştirdiği otomatik olmayıp elle ölçülen manuel bir test olup kısıtlı olarak kullanılmaktaydı. Bizim geliştirdiğimiz tam otomatik testin sonuçlarını bu iki test sonuçlarıyla karşılaştırdığımda, her iki test ile uyumlu olması gerekiyordu. Amerikalıların testleri ile uyumlu olduğu halde, Avrupalıların testi ile uyum olmadığı gibi sonuçlar tam tersti. Yaptığım deneyler sonucunda Avrupa kitinin bozuk olmaktan öte, tam ters ölçtüğünü ispat ettim… Bu test kullanılarak yapılan tüm araştırmaların ve sonuçlarının geçersiz olduğu ortaya konuldu ve bu durum uluslar arası dergilerde yayınlandı.” dedi.
“Tuz Ölçmeye Çalışırken Şekerin Sonucu Çıkıyordu”
Testin yanlışlığının örneği, adeta vücutta tuz düzeyinin ölçülmeye çalışılırken şekerin sonucunun rapor edildiğini örnek vererek anlatan Prof. Dr. Erel, 300 yayında bu test kullanıldığını ve yapılan tüm çalışmaların sonuçlarının geçersiz olduğunu belirtti. Kullanılan tampon, substrat ve interferenslerin yanlışlığının ispat edildiğini dile getiren Prof. Dr. Erel, bu çalışmasının son yılların en çok okunan makalesi olma özelliğini taşıdığını bildirdi.
Amerika’da Türkler
Amerika’da 78. si düzenlenen Biyokimya Kongresi ve Fuarına, Türkiye’den ilk ve tek olarak katıldıklarını ve yeni inovasyon ürünlerini sergilemenin heyecan ve gururunu taşıdıklarını ifade eden Prof. Dr. Erel, “Dünyadan katılan 635 uluslararası firmadan sadece bir Türk firması vardı. Hem bilimsel, hem de ticari alanda ülkemiz açısından çok güzel bir başarı oldu.” şeklinde konuştu.
Paraoksonaz Enzimi ve Testi
Geliştirdiği TAS ve TOS kitlerimizin ardından, inovasyon hızını kesmeden yeni, orijinal, dünyada ilk ve tek, yeni testler geliştirmeye devam edeceklerini dile getiren Prof. Dr. Erel, “TAS ve TOS’un ardında sırada PON kitinin geliştirilmesi vardı. PON kelimesi paraoksonaz enziminin kısaltılmış bir ifadesidir. Paraoksonaz enzimi, damar sertliği, koroner kalp hastalıkları ve ateroskleroza karşı koruyucu işlevi iyi bilinen iyi huylu kolestrolün (HDL’nin) adeta motoru durumunda bir enzimdir. Çeşitli görevleri olmakla birlikte, en önemli görevi damar sertliğine yol açan kötü huylu kolesterolün (LDL-kolesterol) oksitlenmiş (bozulmuş) kısmının uzaklaştırılmasını sağlar. Şimdiye kadar yapılan testlerle HDL ağırlığı ölçülüyordu, buluşumuzla artık fonksiyonunu da ölçebilmekteyiz. Hekimler HDL ve LDL oranlarına göre kalp damar hastalıkları için risk hesap ediyorlardı. Ama bu risk hesabı zayıf kalmaktadır. Bu durum tıpkı arabaların güçlerinin motorlarının silindir hacmiyle ifade edilmesiyle, beygir olarak değerlendirilmesi durumu gibidir. Geleneksel yöntemde HDL-kolesterol antiaterojen aktivite değerlendirmesi yapmak için ağırlık olarak ölçülmektedir. Oysa miktarı yüksek olduğu halde etkisiz veya etkisi zayıf HDL- kolesterol olguları da karşımıza çıkmaktadır. Projelendirilmesi, üretimi yüzde 100 ülkemizde gerçekleştirilen, dünyada ilk ve tek paraoksonaz aktivitesi ölçüm testiyle artık HDL-kolesterolün antiaterojen enzim aktivitesi de ölçülebilecektir. Çeşitli bilimsel çalışmalarda bu enzim aktivitesinin yüksek olduğu kişilerin kalp damar hastalıklarına daha az yakalandıkları ve uzun ömürlü oldukları rapor edilmiştir. İleride, diyabetin uzun süreli metabolik kontrolünde de Hemoglobin A1C’nin de ötesinde karaciğerin metabolik fonksiyonlarının izlenmesinde, komplikasyon risk analizlerinde kullanılabilecek potansiyele sahip olduğunu düşünmekteyiz. Birkaç yıl içinde bu testin yaygın olarak kullanılacağını öngörmekteyiz.” bilgisini verdi.
“Onların Geleceği Bizim Geçmişimiz”
Paraoksonaz testinin karaciğer fonksiyonları, diyabet ve ateroskleroz alanlarında yapılacak çalışmalar için uygun bir test olduğunu belirten Prof. Dr. Erel, geliştirdikleri testin 10 dakikada sonuç veren pratik bir test olduğunu kaydetti. Yapılan uluslararası yayınlarda bu testin gelecek yıllarda geliştirilebileceğinin öngörüldüğünü ifade eden Prof. Dr. Erel, “Biz, bu testi geliştirdik. Onların gelecek zamanı bizim için geçmiş zamandır.” Yorumunu yaptı.