 |
| Fotoğraf: The Telegraph |
Parkinson hastalığını kokladığını keşfeden Joy Milne, bilim insanlarının ön tanı testi geliştirmesine yardımcı oluyor.
Parkinson hastalığı Türkiye’de 150 bin, dünya genelinde ise 7.5 milyon insanı etkiliyor. Birçok hasta hareket etme zorlukları, titreme, depresyon, bilişsel sorunlar ve uyku bozuklukları ile mücadele ediyor. Parkinson hastalığını koklayan İngiliz kadın, bilim insanlarının hastalık daha kendini göstermeden tanı koyduracak testlerin geliştirilmesi için yardımcı olabilecek 10 ayrı molekülü keşfetmelerine yardımcı oldu. Bu araştırma dünyaca ünlü tıp dergilerinden Lancet’te yayınlandı.
İskoçya’nın Perth şehrinde yaşayan Joy Milne, Parkinson hastalığı teşhisi almadan altı yıl önce, kocası Les’in kokusunda bir değişiklik bulduğunu iddia ettiğinde Manchester Üniversitesi’ndeki araştırmacılar hastalığın belirgin bir kokuya sahip olabileceğini düşünmeye başladı.
67 yaşındaki Joy Milne, kocasının kokusunun, hastalık belirti vermeden birkaç yıl önce değiştiğini ileri sürdü. Kocası Milne, 2015’te Parkinson hastalığı nedeniyle 65 yaşında vefat etti.
Araştırmacılar Joy Milne ile yaptıkları testler sonucunda, cilt bezlerini koklayarak Parkinsonlu kişileri diğerlerinden ayırabildiğini tespit ettiler. Hiçbir belirtisi olmayan bir kişinin Parkinson hastası olduğunu öngören Joy Milne, kocasının kokusunda tanıdan altı yıl önce duyduğu “odunsu, misk kokusu”nu hastalarda da algıladı. Misk erkek ceylan, keçi gibi çeşitli hayvanlarda bulunan ‘misk bezi’nin çıkardığı güzel kokulu bir maddedir. Joy Milne, yapılan kontrollü bir deneyde Parkinson hastalığı olan ve olmayan gönüllüler tarafından giyilen 12 tişört arasından Parkinson hastalarına ait olanları doğru olarak tespit etti.
Dr Tilo Kunath ve ekibi Edinburgh Üniversitesi’nde yaptıkları çalışmalar sonucunda Milne’nin Parkinson hastalığını yalnızca kokudan algılama yeteneğini doğruladı.
Michael J Fox Vakfı ve Parkinson UK tarafından finanse edilen ortak bir programda, Manchester Biyoteknoloji Enstitüsü’nden araştırmacılar, sebumdan (ciltte bulunan yağlı bir madde) yeni bir küçük molekül tanımlamak için araştırmalar yapıyorlar. Araştırmacılar, Parkinson hastalarının erken safhalarında ince fakat benzersiz bir koku yaydıklarını tespit ettiler. Bilim insanlarına göre moleküller doğru tanımlanırsa, kütle spektrometresi gibi yöntemlerle hastalığın erken teşhisi sağlanabilir. Alternatif olarak koku alma yeteneği keskin olan köpekler hastalığı koklamak için eğitilebilir.
Not: Haberi ileten ve hazırlanmasında destek olan Dr. Gürdal Şahin’e teşekkür ederim.
Kaynaklar