Son günlerde sık sık gündeme gelen bir oyun tehlike saçıyor. Ailelerin bir an önce önlem alarak çocuklarını bu tehlikeli oyunlardan koruması gerekiyor.
Mavi Balina isimli oyun iddialara göre; 50 bölümden oluşuyor ve son bölümünde oyuncunun intihar etmesi isteniyor. Oyunun kurucusu 22 yaşındaki eski bir psikoloji öğrencisi olan Philipp Budeikin, amacının hiçbir değeri olmadığını düşünülenleri intihara iterek toplumu “temizlemek” olduğunu belirtiyor. Philipp Budeikin, Rusya’da çıkarıldığı mahkeme tarafından 3 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Bu zamana kadar, dünya çapında 130 kişinin intiharına neden olan oyun ile ilgili ortada net deliller yok. Aileler, çocuklarının bu tür durumlarla karşılaştığında dikkat etmesi gerekiyor.
Çocuklar bilgisayarları nasıl görüyor?
Çocukların, oyun seçiminde dikkatli olmaları gerektiği öğretilmeli. Yapılan bir araştırma çocukların makinelere nasıl bir bakış açısıyla yaklaştığını gösteriyor. MIT Medya Laboratuvarı’ndaki Kişisel Robotlar Grubu’ndan Jacqueline M. Kory Westlund, yaptığı bir araştırmada Dragon Bot isimli iki oyuncak hakkında çocuklarla konuşuyor.
Çalışmada; bir robot olası tepkiler veriyor, konuşmalara göre başını sallayıp gülümsüyor. Diğeri aynı derecede etkileyici olmasına karşın, hareketleri şarta bağlı olmuyor. Konuşma bitmeden tepkiler veriyor. Çocuklar, şartlı robota daha fazla özen gösteriyor.
Robotların güvenilirliğini test etmek için çocuklara “Hangi robota inanıyorsunuz?” sorusu yöneltiliyor. Başlangıçta seçtikleri robot ne olursa olsun, nerdeyse tüm çocuklar şartlı robota inanıyorlar.
Bütün çalışmaların sonunda, çocuklar robotun bir arkadaş olduğunu iddia ediyor.
1996 yılında Byron Reeves ve Clifford Nass tarafından yayınlanan “Medya Denklemi” teorisine göre; bilgisayarlar, televizyon ve yeni iletişim teknolojileri ile olan etkileşimlerin gerçek sosyal ilişkilerle aynı olduğunu gösterdi. Bulgularında, insanların dijital aygıtlara kişilik tayin ettiği ve kibar davrandığı sonucuna ulaşıldı.
Kısaca bu araştırmalar gösteriyor ki, insanlar makinelere toplumsal varlıklar gibi davranıyor.
Teknolojiyi nasıl faydalı şekilde kullanırız?
Oysa teknolojiyi, çocukların gelişimi için kullanabiliriz. Duygusal pedagojik makineler ve akıllı öğretme sistemleri çocuklara yeni alışkanlıklar edindirmeyi sağlayabilir.
Örneğin, diyalogsal ilişkiyi modelleyen bir dijital hikâye kitabına sanal bir karakter eklendiğinde, ebeveynlerin sorunları öğrenmesine yardımcı olunabilir. Oyunlarla, robotlarla kısaca teknoloji yardımıyla çocuklarla ilişkilerin ve eğitimin geliştirilmesi sağlanabilir.
Çözüm ne?
İşte bu noktada, medya okuryazarlığı konusunda bilinçli olmak gerekiyor. Medya okuryazarlığı ve siber vatandaşlık bilincinin artması, bilgiyi daha iyi değerlendirmeyi ve işlemeyi sağlar.
Problem çözme, verileri kullanabilme, sorgulama ve ikna etme gibi çeşitli yeterliliklerin belirlenmesinde önemli rol oynayan becerilerden birisi de eleştirel düşünmedir. İnternetten öğrenilen bilgilerin hangilerinin gerçek olduğu mutlaka sorgulanmalı.
Güvenli, faydalı ve eğlenceli medya kullanımı için şunları uygulayın:
· Şüpheci olun, havalı web siteleri sizi aldatmasın.
· Sitelerin sizi neye inandırmaya çalıştığına bakın.
· Kaynağı araştırın.
· Resmi sayfalarla bilgileri teyit edin.
· Üç kuralını uygulayın. Yani en az üç kaynaktan bilgiyi kontrol edin.
· Kişisel bilgilerinizi, eğlenceli gibi gelen testler için vermeyin. Başka tuzaklar hazırlayabilirler.
· E-posta zincirlerinden uzak durun.
· Yarışmalara katılmayın, bilgisayarınıza zarar verebilirsiniz.
· Hakkınızdaki bilgileri vermeden önce siteleri araştırın.
· Kredi kartı bilgilerinizi ya da kimlik bilgilerinizi soran mail alırsanız, bunları tıklamayın.
· Tuzağa düştüğünüzü hissettiğinizde hemen yetkililerle görüşün.
· Adınız, okulunuz, telefonunuzu paylaşmayın. Özel bilgilerinizi kimseye vermeyin.
· İnternette zorba olmayın, zorbalara katlanmayın. Engelleyin gerekirse, şikayet edin.
· Çocuklarınızın internet kullanımını izleyin.
· Çocuklarınızın hiç kimseden emir almaması gerektiğini öğretin.
· Oyunları mutlaka birlikte belirleyin.
· İnternette geçirilen süreyi sınırlayın.
· Yabancılara karşı şüpheyle yaklaşın.