Türkiye’nin 12 şehrinde yapılan Dumansız Hava Sahası Yasası’na uyum araştırma sonucunu değerlendiren Johns Hopkings Bloomberg Halk Sağlığı Bölümü’nden Doç. Dr. Ana Navas-Acien, “Türkiye’de halka açık tüm mekanlarda sigara kullanımını yasaklayan Dumansız Hava Sahası Yasası’na uyum genel olarak iyi. Ancak uyumun, özellikle kahvehaneler, barlar, gece kulüpleri ve hastanelerin kafetaryalarında iyileştirilmesi gerekiyor” dedi.
2008 yılında uygulamaya geçen Dumansız Hava Sahası Yasası’na göre, 2009 yılında kapsamı genişletildi. ABD’den Johns Hopkins Üniversitesi Bloomberg Halk Sağlığı Fakültesi, Kadir Has Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi ve 9 Eylül Üniversitesi tarafından yürütülen “Dumansız Hava Sahası Yasası: Türkiye Değerlendirmesi” çalışmasının sonuçları açıklandı.
Araştırma sonuçlarının açıklandığı toplantıda konuşan Johns Hopkings Bloomberg Halk Sağlığı Bölümü’nden Doç. Dr. Ana Navas-Acien, Türkiye’nin bu konuda elde ettiği başarının dünyaya örnek olduğunu belirterek, yapılan gözleme dayalı araştırma ile halka açık alanlarda yasaya ne kadar uyulup uyulmadığının, eksiklerin neler olduğunun belirlenmesini istediklerini dile getirdi.
“Hastanelerin Kafetaryalarında İyileştirilmesi Gerekiyor”
Çalışmanın sonuçlarını açıklayan Acien, şunları söyledi: “Türkiye’de halka açık tüm mekanlarda sigara kullanımını yasaklayan Dumansız Hava Sahası Yasası’na uyum genel olarak iyi. Ancak uyumun, özellikle kahvehaneler, barlar, gece kulüpleri ve hastanelerin kafetaryalarında iyileştirilmesi gerekiyor.”
Çalışma kapsamında 12 şehirde 39 bin 936 kişinin halka açık alanda gözlendiğini belirten gözlemlerin Acien, “Ankara, İzmir, İstanbul, Adana, Balıkesir, Bursa, Erzurum, Gaziantep, Kayseri, Samsun, Van ve Trabzon illerinde yapıldı. Her şehirde üniversiteler, orta öğretim okulları, hastaneler, devlet daireleri, alışveriş merkezleri ve eğlence yerlerinde gözlemler gerçekleştirildi. Eğlence yerleri olarak restoranlar, barlar, kahvehaneler, kafeler ve gece kulüplerinin araştırmaya dahil edildi. Her şehirde üniversiteler, orta öğretim okulları, hastaneler, devlet daireleri, alışveriş merkezleri ve eğlence mekanlarında gözlemler yapıldı. Her mekanda ana giriş, merdivenler, tuvaletler, bekleme ve yemek yeme alanları gibi noktalarda gözlemler yapıldı. Mekanda sigara içen biri gözlendiğinde o mekan uyumsuz olarak değerlendirildi” dedi.
“Uyum, Okullar, Devlet Daireleri ve Üniversitelerde Yüzde 90’ın Üzerinde”
Araştırmaya göre, yasaya uyumun okullar, devlet daireleri, alışveriş merkezleri ve üniversitelerde yüzde 90’ın üzerinde, hastanelerde ise yüzde 79 olduğunun saptandığını kaydeden Acien, şunları kaydetti: “Tüm bu mekanlarda, uyum sorunun en fazla yaşandığı yerlerin yemekhane ve kafeterya alanları olduğu görüldü. Eğlence yerlerinde ise uyum kafelerde yüzde 94, restoranlarda yüzde 93, kahvehanelerde yüzde 78, bar ve gece kulüplerinde ise yüzde 20 olarak saptandı. Çalışılan iller arasında uyum açısından önemli farklılıklar bulunamadı.”
“Hastane ve Diğer Mekanların Yemek Yenen Alanlarında Uyumu Artıracak Değişiklikler Yapılmalı”
Çalışma kapsamında, taksilerdeki uyumun ise 172 yolculuk sırasında yapılan gözlemler ile belirlendiğini dile getiren Acien, ” Bu yolculuklar sırasında taksi şoförlerinin yüzde 5’inin sigara içtiği gözlendi. Bu oran İstanbul’da yüzde 12’ye yükselirken, Adana, Balıkesir, Gaziantep, Trabzon ve Van’da yapılan gözlemlerde sigara içen şoföre rastlanmadı” diye konuştu.
Çalışma sonuçlarına göre, yasaya uyumun eğlence mekanlarında, özellikle de barlar, gece klüpleri ve kahvehanelerde artırılması gerektiğinin ortaya çıktığını belirten Acien, “Araştırma sonucu, hastane ve diğer mekanların yemek yenen alanlar ve bazı şehirlerdeki taksilerde de uyumu artıracak değişiklikler yapılması gerektiğine işaret etmektedir” şeklinde konuştu.