Sağlık Bakanlığı tarafından Türkiye’de yüz nakli için Kasım ayında yüz ve saçlı deri nakli için ilk ruhsatı alan Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesinin ardından, GATA, Hacettepe ve Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi de bakanlıktan onay aldı.
Türkiye’de için yüz nakli geçtiğimiz günlerde Akdeniz üniversitesinde yapıldı. Başka merkezlerde de naklin yapılması için Sağlık Bakanlığı, GATA, Hacettepe ve Gazi üniversitelerine yüz ve saçlı deri nakli ruhsatı verdi. Kompozit Doku Nakli Merkezleri Yönergesi’ni yayımlayarak merkezlerin taşıması gereken şartları belirleyen Sağlık Bakanlığı, Türkiye’de yüz nakli için de 4 merkeze vize verdi. Kasım ayında yüz ve saçlı deri nakli için ilk ruhsatı alan Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesinin ardından, GATA, Hacettepe ve Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi de bakanlıktan onay aldı. Kompozit Doku Nakli Merkezi faaliyet izni alan Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi ile GATA, aynı zamanda kol ve bacak ile bağırsak, Hacettepe ve Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi ise kol ve bacak nakli de yapabilecek. Sağlık Bakanlığı, İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesine de bağırsak nakli ruhsatı verdi.
Bağış Bekleniyor
Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Selahattin Özmen, merkezde yüz nakli bekleyen iki hasta bulunduğunu söyledi. 19 yaşında olan hastalardan birinin, küçük yaşta silahla yaralanma sonucu yüzünün büyük bölümünü kaybettiğini ifade eden Özmen, 30 kadar ameliyat geçirmesine rağmen eski haline dönemediğini anlattı. Özmen, 22-23 yaşlarındaki diğer hastanın ise trafik kazası sonucu yüzü asfalta sürtüldüğü için tanınmayacak durumda olduğunu belirtti.
Özmen, “Bu hastalarımız büyük bir sosyal travma yaşıyor. Eğer organ bağışı olur da nakil imkanı doğarsa bu hastalarımızın hayatı kökünden değişecek. Yüz nakli için de böbrek, kalp naklinde olduğu gibi verici bulunması gerekiyor. Bir merkezin kaç hastasının bulunduğu önemli değil. Önemli olan verici çıktığında yaş, doku ve cinsiyet bakımından en uygun hastanın bulunması. Bu bakımdan ilk nakli hangi merkezin yapacağı belli değil.”
Yüz nakli donörünün görünümü açısından da önlem alınacağını anlatan Özmen, cenaze sahiplerinin sıkıntı yaşamaması için vericinin yüzüne silikon protez yapılacağını söyledi.
”Böyle Bir Nakil İçin Gerekli Altyapı ve Ekibe Sahibiz”
ABD’de ilk yüz naklini yapan Prof. Dr. Maria Siemionow ile sıçanlar üzerinde çalışma yürüten Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Serdar Nazif Nasır da merkezde bir hastanın yüz nakli beklediğini söyledi. Küçük yaşlarda geçirdiği kaza sonucu yüzünde yanık oluşan hastanın uzun yıllardır çeşitli sosyal sorunlarla karşı karşıya olduğunu belirten Nasır, ”Böyle bir nakil için gerekli altyapı ve ekibe sahibiz” dedi.
Alınan bilgiye göre, yüz nakli için aday GATA’da bir hasta bekliyor.
Nakil için Şartlar
Bakanlık, bu nakillerin hangi hastalara yapılabileceğini belirlemek için Kompozit Doku Nakli Bilimsel Danışma Komisyonu ve Kompozit Doku Nakli Konseyi oluşturdu. Konseyde, psikiyatr ve sosyal hizmet uzmanı, nakil konusunda deneyimli iki cerrah, anestezi uzmanı, iç hastalıkları uzmanı, immünoloji uzmanı, fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı ve tıp etiği uzmanı bulunacak.
Nakil sonucunda alıcının parmak izleri veya yüz görünümü değişirse hastane 30 gün içerisinde valilik ve emniyet müdürlüğüne bildirilecek. Yeni bir yüze kavuşmak, ancak sahip oldukları görünümden dolayı ağır sosyal uzaklaşma veya dışlanma yaşayan kişiler için mümkün olabilecek. Ayrıca nakil için hastada kararlılık, 15-60 yaş arasında olma, başka bir hastalığı bulunmama, nakle neden olan olayın en az 6 ay önce meydana gelmesi, hastanın psikolojik durumunun uygun olması koşulları aranacak.