“DOKTORLARIN BİR ÇOĞU TV PROGRAMLARINA PARA VEREREK ÇIKIYOR”

SAĞLIK HABERCİLİĞİNE YÖN VERENLER
Sağlık programlarında da haber yapılırken gösterilenden farklı olmaması gerektiğini vurgulaya Habertürk TV Parlamento ve Sağlık  Muhabiri Celal Çamur, “Ancak şu bir gerçek, programlara katılan doktorların bir çoğu kanala ya da programı yapan firmaya para vererek çıkıyor. Dolayısıyla iş biraz ticari kaygıya dönüşüyor. Bu kaygı gözetilmesin demiyorum. Ama bununla birlikte kontrol mekanizması da kurulsu” diye konuştu. . 

Televizyonda yayınlanan sağlık haberleri ve sağlık programları konusunda gün geçtikçe konu ve konuklar eleştiriliyor. Bu alanda etik bir tutum çizilmesi için ticari kaygının belli sınırda tutulması gerektiği vurgulanıyor. Bu alanda çok dikkat etmek gerektiğini söyleyen Habertürk TV Parlamento ve Sağlık  Muhabiri Celal Çamur, şu bilgileri verdi: “Her ne kadar meslekte 13 yılımı geride bıraksam da sağlık haberciliği konusunda kendimi çok yeni görüyorum. Son birkaç yıldır sağlık haberleri yapıyorum. O da asıl görev alanımdan fırsat buldukça. Ama şunu rahatlıkla söylemem mümkün; sağlık haberciliği gerçekten çok ama çok önemli. Bunu haberlere yapılan geri dönüşümlerde görebiliyoruz. 

Sağlık İstisnasız Herkesin Öncelikleri Arasında Yer Alan Bir Konu
Ekonomi ile paranız varsa ilgilenirsiniz, spor ile hobilerinize, tercihlerinize hitap ediyorsa göz atarsınız, siyaset herkesi ilgilendiriyor gibi görünse de vatandaşın gündelik polemikleri çok da önemsediğini düşünmüyorum. Oysa sağlık istisnasız herkesin öncelikleri arasında yer alan bir konu. Hal böyle olunca da sağlık haberciliğinin rolü sektörde ziyadesiyle önem arz ediyor.

Üniversiteye Hazırlanan Bir Öğrencinin Tercih Edeceği Meslek Bile Sağlık Haberlerinin Kapsamına Girer
Konu kapsamını sınırlamak çok da kolay değil. Zira vücuttaki her bir unsur ve buna bağlı hastalıklar haber konusu olduğu gibi; sağlığın korunması, tedavisi ve tedavi sonrası aşamalarını da aynı kapsama almak mümkün. Gündelik yaşamın insan sağlığına yansıyan tarafını da unutmamak gerekir. Bu bağlamda aslına bakılırsa, üniversiteye hazırlanan bir öğrencinin tercih edeceği meslek bile sağlık haberlerinin kapsamına girer. Elbette ki her alanda olduğu gibi işin uzmanı kişiler en sağlıklı, en güvenilir haber kaynaklarıdır. Ama bazen konunun çok uzağında bir vatandaştan alacağınız bilgiler dahi size kaynak teşkil edebilir.

Sağlık Haberciliği Bıçak Sırtı Bir Sektördür
Sağlık haberciliği bıçak sırtı bir sektördür. Çünkü hedef kitlenizde kimi zaman ölümcül bir hastalıkla mücadele etmeye çalışan, kimi zaman umudu tükenmek üzere olan ve bir çıkış yolu arayan insanlar vardır. Bu nedenle duygu sömürüsünden uzak durmak sağlık haberciliğinde birinci kriter olmalıdır. Ve muhabir haberini yaparken bu unsuru asla göz ardı etmemelidir. 


Daha Araştırma Aşamasında Olan ve Henüz Sonuçları Pozitif Anlamda Alınmamış Bir Tedavi Yöntemi “Müjde” Olarak Sunuluyor
Şu dönemlerde en çok yapılan hatadan biri, daha araştırma aşamasında olan ve henüz sonuçları pozitif anlamda alınmamış bir tedavi yöntemi “müjde” olarak sunuluyor. Bu hem habercinin çok izlenen bir habere imza atma hevesinden hem de reklamını yapmak isteyen doktorun duyarsızlığından kaynaklanıyor. Dolayısıyla bu tür durumlarda haberin flaşı olarak bu müjdeyi vermek yanlış olacaktır. Ancak böyle bir çalışmanın varlığından söz konusu hastalığın muhataplarını haberdar etmemek olmaz. Bu nedenle ölçüyü iyi tutturmak lazım. Bilgilendirici, bilinçlendirici olmalı haberler.

Hangi Hastalık Olursa Olsun Doktora Sorduğum 5 Soru, Almak İstediğimi Bana Verir
İdeal bir sağlık haberi, en basit tanımıyla haber vatandaşın anlayacağı dilden olmalıdır. Mesela benim sağlık haberini yaparken bir kuralım vardır. Hangi hastalık olursa olsun doktora sorduğum 5 soru, almak istediğimi bana verir. Bu sorular; hastalığın tanımı, görülme yoğunluğu, nedenleri, teşhis yolları ve tedavi yöntemleri. İşte bu sorulara aldığınız net yanıtlar başarılı bir haber için yeterli olacaktır.

Sağlık Muhabirinin İmzasının Olduğu Haberleri Kişiler Şüphe Duymadan Okuyabilmeli, İzleyebilmelidir
İdeal bir sağlık muhabirinin sahip olması gereken en başta mesleki ahlak. Bu hangi alanda olursa olsun bir muhabirin olmazsa olmazıdır. Bunun dışında alanına ilişkin bilgi sahibi olması da ne istediğini bilmesi açısından önemlidir. Bir muhabir, kişilerle ilişkisini iyi tutmalıdır. Kaynağı için güven vermelidir. Bu hedef kitlesine yönelik olarak da geçerli. İmzasının olduğu haberleri kişiler şüphe duymadan okuyabilmeli, izleyebilmelidir. Pratik ve analitik düşünmek ise bir muhabirin işini kolaylaştıran unsurlardır.

Muhabir ve Kaynağı Arasındaki İlişki Ne Kadar Kuvvetli Olursa Ortaya O Kadar Kaliteli Ürünler Çıkar
Sağlık muhabiri için haber kaynağı ile karşılıklı güven her şeyden önemlidir. Bu haber ilişkisinde bir çok kapıyı açar. İnsani ilişkilerin de belli bir seviyede ve samimi olması yine etkileşimi sağlıklı kılacaktır. Muhabir ve kaynağı arasındaki ilişki ne kadar kuvvetli olursa ortaya o kadar kaliteli ürünler çıkar.

Sağlık Haberini İki Kategoriye Ayırırsak; Bunlardan Biri Sağlık Hizmetini Alan Diğeri İse Sağlık Hizmetini Veren İçindir
Sağlık haberini iki kategoriye ayırırsak; bunlardan biri sağlık hizmetini alan diğeri ise sağlık hizmetini veren içindir. Sağlık hizmetini alanlara yönelik yapılan haberlerde dilin sade olması önemlidir. Zira hasta ya da hasta yakını sorununun çaresi olabilecek yolu yaptığınız haberde bulmak isteyecektir. Bu nedenle onun dilinden konuşmanızda fayda var. Diğer kısmı ise, elbetteki aynı dili sağlık hizmetini verenlere yönelik yapılan haberlerde kullanmak doğru olmaz. Dolayısıyla daha akademik, daha bilimsel, verilere araştırmalara dayalı bilgilerin yer aldığı cümleler söz konusu hedef kitlenin ilgisini çekecektir.


Doktorlar Mümkün ise Anlattığı Konuyu Uygulamalı Olarak Orada Göstermelidir 
Görsellik en çok televizyonlar için önemli aslında. Ama özel sağlık programları dışında haber bültenleri içinde konuya ilişkin birebir görüntü detayını bulmak pek de mümkün olmuyor. Bu yüzden özellikle doktorlara bu konuda önemli görev düşüyor. Anlatımını yaptığı konuya ilişkin görsel materyalleri mutlaka muhabire vermelidir. Hatta mümkün ise anlattığı konuyu uygulamalı olarak orada göstermelidir ve kayıt ettirmelidir. Yoksa ikisi de ameliyat masasında oluyor diye beyin cerrahisini anlatırken kalp nakli görüntüsüyle karşılaşmak hiç de olmayacak bir durum değil.

“Programlara Katılan Doktorların Bir Çoğu Kanala Ya Da Programı Yapan Firmaya Para Vererek Çıkıyor”
Sağlık programlarında  da  bu konuda da hassasiyetin haber yapılırken gösterilenden farklı olmaması gerekir. Ancak şu bir gerçek. Programlara katılan doktorların bir çoğu kanala ya da programı yapan firmaya para vererek çıkıyor. Dolayısıyla iş biraz ticari kaygıya dönüşüyor. Bu kaygı gözetilmesin demiyorum. Ama bununla birlikte kontrol mekanizması da kurulsun. Yani para veriyor diye güvenilirliğinden emin olmadığınız hatta bir fikrinizin olmadığı kişileri ekrana çıkarmamak gerekir. 

Sosyal Medya Günümüzde En Etkili İletişim Alanlarından Biri
Sosyal medya günümüzde en etkili iletişim alanlarından biri. Ama bu alanda kimlerin hedef olacağı önemli. Zira vatandaş açısından bakılırsa sosyal medyaya ne kadar ulaşabildiği tartışılır. Hoş evlerde internet kurdu olan bir çocuk mutlaka vardır. Ancak çok da sağlıklı bir alan olduğu konusunda şüphelerim var. Sağlık hizmeti verenler yani doktorlar açısından ise kullanışlı bir alan olabilir. 

Halk Okuduğu Haber Kaynağının Güvenilirliğini Sorgulamalı
Halkın tüm bu ortamlarda yayınlanan haberleri okuması için ya da okuyabilmesi için sadelik ve anlaşılırlık hassasiyetinin gösterilmesi gerekir. Bununla birlikte haberi okuduğu kaynağın güvenilirliğini sorgulamalı. Yazılan haberin doğru olduğu hükmünü hemen vermemeli farklı kaynaklardan da teyit etmeli.


RTÜK Aracılığıyla Özellikle Sağlık Programları Takibe Alınmalı
Ben 13 yıllık meslek hayatımda bir denetim olduğuna şahit olmadım. Olduğunu da sanmıyorum. Ancak son günlerde bakanlıklar tarafından hazırlanan kamu spotları halkı uyarmaya yönelik girişimlerin başlangıcı olarak değerlendirilebilir. RTÜK aracılığıyla özellikle sağlık programları takibe alınmalı. Ama bu takibi yapanlar arasında sağlık alanında uzman isimler yer almalı. 

Fotoğraf Haberi Tek Karede Anlatabilme Yeteneğine Sahip Tek Unsurdur 
Fotoğraf haberi tek karede anlatabilme yeteneğine sahip tek unsurdur. Bu yüzden özenle seçilmeli. Röportajı veren kişinin minik bir fotoğrafını sayfaya koymak, kaynağı da onore edecektir. Ama haberde asıl unsur anlatımı yapılan konu olmalıdır.

Kaynak Belirtilmesi Haberin Güvenilirliği Açısından Önemlidir
Kaynak belirtilmesi haberin güvenilirliği açısından önemlidir. Örneğin bir tedavi yöntemine ilişkin bulgular hangi laboratuar ya da hangi bilim insanı tarafından bulunmuş? Vatandaş açısından çok ciddi oranda bir karşılığı olmayabilir ama neticede kaynak belirtmek “işin sahibi budur” diyebilmek için önemli. Gerekli mi? Her zaman kullanmak zorunda değilsiniz. Bir de kaynağın kendisinin fikri de önemli. Belki de kullanmanızı o istemeyecektir.”

Celal Çamur kimdir?
Mesleğe 2000 yılında İstanbul’da TGRT Haber’de başladım. Ağırlıklı olarak yaşam haberleri yaptım. 2002 yılında İzmir’de 3 yıl Ege Üniversitesi Haber Ajansı’nda çalıştım. 2005 yılında tekrar İstanbul’a dönerek TGRT Haber TV’de yeniden çalışmaya başladım. 2008 yılında Kanaltürk İstanbul Haber Merkezi, 2010’da ise Ankara Bürosu’nda görev yaptım. Ardından sırasıyla TGRT Haber Ankara Bürosu’nda Haber Müdürü, Bugün Gazetesi’nde Başbakanlık muhabirliği görevini yürüttüm. Son olarak da Habertürk TV’de Parlamento Muhabiri olarak meslek hayatımı sürdürüyorum. Son 3 yıldır sağlık haberleri ile de ilgilenmeye çalışıyorum.