Uygulamanın tanıtımı amacıyla Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İbn-i Sina Hastanesinde düzenlenen basın toplantısına, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. İlker Ökten, A.Ü. Tıp Fakültesi İbni Sina Hastanesi Başhekimi Prof. Dr. İbrahim Aşık, A.Ü. Tıp Fakültesi Nöroşirürji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Nihat Egemen ile A.Ü. Tıp Fakültesi Nöroşirürji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ayhan Attar katıldı. Omurilik yaralanmalarında kök hücre uygulamasının iyileşme şansı olmayan hastalar için yeni bir umut olacağını dile getiren Dekan Prof. Dr. Ökten, Fakültelerinde, bu alanda uzun yıllardır ciddi araştırmalar yapıldığını söyledi. Prof. Dr. Ökten, Sağlık Bakanlığı Etik Kurulu’ndan alınan izinle Türkiye’de bu alanda ilk kez klinik bir araştırma yapılacağını belirtti.
“İlk Kez Sağlık Bakanlığı Tarafından Araştırma İzni Verildi”
Nörolojik bilimler dalında bazı hastalıkların henüz tıbbi ilaç veya cerrahi girişimlerle tedavisinin yapılamadığını, ileri düzeyde omurilik yaralanmasının da bu hastalıklardan biri olduğunu ifade eden Prof. Dr. Egemen, bu alanda yurt içinde ve yurt dışında çeşitli araştırmalar yapıldığını kaydetti. Prof. Dr. Egemen, “Dünyada ve ülkemizde deneysel ve klinik araştırmalar sonucunda ilk kez Sağlık Bakanlığı tarafından, A.Ü. Tıp Fakültesi Nöroşirürji Kliniği’nde çalışan ekibe, çok ciddi omurilik yaralanmasına uğramış kişilerde, omurilik içine kök hücre yerleştirilmesi araştırmasına izin verilmiştir” dedi.
İlk Operasyon Kasım Ayında
Araştırma sorumlusu Doç. Dr. Ayhan Attar ise klinik araştırma hakkında şu bilgileri verdi: “A.Ü. Tıp Fakültesi Nöroşirürji Kliniğinde kurulan kök hücre araştırma laboratuarında, hayvanlarda deneysel kök hücre araştırmalarının bir kısmı tamamlanmış, bir kısmı da hala devam etmektedir. İnsanlarda yapılacak bu araştırma ise ülkemizde yeni araştırma yönetmeliklerine göre izin verilen ilk araştırma olacaktır.
Hastalar, çok ciddi omurilik yaralanmasına uğramış, kendi kendilerine iyileşme şansı en az olan grup içerisinden seçilecektir. Bilindiği gibi bu tür hastalarda uygulanabilen, dünyada kabul edilmiş herhangi bir tedavi yöntemi yoktur. Hastalar, Sağlık Bakanlığı’nın öngördüğü sigorta işlemlerinden geçecektir. Hastaların bu operasyonları üniversitemiz Tıp Fakültesi hastanesinde yapılacaktır. Bu uygulama için başvuracak hastaların muayenelerinin hastanemizde yapılması gerekmektedir. Hastaların operasyonlarından ve takibinden Doç. Dr. Ayhan Attar ile Hematoloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Meral Beksaç sorumlu olacaktır.”
“10 Hasta Üzerinde Denenecek”
Yapılan araştırma hakkında Sağlık Dergisi’ne bilgi veren Doç. Dr. Attar, “Yurt dışında bu konu üzerine aldığım eğitimden öğrendiklerimi bu araştırmada kullanıyorum. Hayvan deneylerinin sonuçları çok başarılı. Ancak kök hücre üzerine çok fazla spekülasyon yapıldığı için bu konuda hiç kimse emin olamaz. Düşme ya da trafik kazası sonrasında oluşan omurilik yaralanmaları bulunan hastaların ilk 3 ayı doldurmadan uygulamadan yararlanması gerekiyor. İlk aşamada 3 ay, daha sonraki dönemlerde ise bu süre 1, 2 ya da 10 yıldır felçli olan hastalar için de denenebilecek. Uygulama için yaş alt sınırının 17 olması gerekiyor. On hasta üzerinde denenecek bu araştırma, travma sonucu omuriliği zedelenmiş hastalara uygulanacak. Fizik tedavi ve egzersizlerle bu hastaların yüzde 2 civarında kendi kendine düzelme şansı var. Bizim amacımız bu oranı yükseltebilmek. Hastaların kemik iliğinden alınan hücreler çoğaltılarak ezilen bölüme yakın yerlere intra meduller kök hücre implantasyonu uygulanacak. Amacımız 100 milyona yakın hücre verilmesi” şeklinde konuştu.
“Tüm Masraflar Sponsor Firmalar Tarafından Karşılanacak”
Uygulamanın, hastalara maddi bir yük getirmeyeceğinin altını çizen Doç. Dr. Attar, tüm masrafların sponsor firmalar tarafından karşılanacağını belirtti. Bilimsel araştırmaya katılan hastaların tüm verilerinin gizli tutulacağını, sadece bilim insanlarının katıldığı bir toplantıda ele alınacağını kaydeden Doç. Dr. Attar, uygulama için ilk planda 10 hastanın kabul edileceğini ve ilk hastanın Kasım ayının ilk haftasında operasyona alınacağını söyledi. Doç. Dr. Attar, bu çalışmanın amacının, ”Tamamen bilimsel kriterlere dayalı olarak hasta ve hasta yakınlarını bilgilendirme esasına dayandığını, umut tacirliği olarak adlandırılan kötü uygulamaların Türk bilim hayatına ve kök hücre araştırmalarına verdiği zararları sona erdirmek” olduğuna işaret etti.
Çalışma İçin Sponsor Olan Firma: Senkron sağlık teknolojileri
Yapılan bilimsel çalışmaya sponsor olarak, hiçbir maddi beklenti içine girmeden yapılan araştırmayı desteklediklerini dile getiren Senkron Sağlık Teknolojileri Genel Müdürü Mustafa Yıldırım, konu ile ilgili şöyle konuştu: “Ar-Ge çalışmaları için birçok kliniğin bilimsel faaliyetlerine sponsor olduk. Kanser ve felçlilerin en çok araştırma yapılması gereken hasta grubu olduğunu düşünüyorum. Omurga cerrahisi alanında hizmet verdiğimiz için de, bu çalışmaya destek vermeyi kendimizde sosyal sorumluluk olarak görüp destek verilmesi gerektiğine inanıyoruz. Sağlık sektörünün, yapılan reformlarla beraber alt yapı eksikliklerinden dolayı çok sancılı bir dönemden geçtiği doğrudur. Sektördeki bazı büyük firmalar dahi, neredeyse ticari hayatını sonlandırma noktasına gelmiş durumda. Aslında aradan 3 yıl geçmesine rağmen hala sorunlar devam ediyor. Genel Sağlık Sigortası bölümündeki yeni yönetimden, sektörün çok büyük beklentileri var. Bir an önce sorunlara kalıcı çözümler bulunmadığı taktirde sektördeki firmaların büyük bölümü ciddi sıkıntılar ile karşı karşıya kalacak. Bizler güçlü olacağız ki, her türlü bilimsel projeye destek verebilelim. Güçlü olamazsak biz de çalışmaları destekleyemeyiz. SGK bir an önce gerekli düzenlemeleri bitirip, gerekli kuralları belirlediği taktirde tıbbi malzeme fiyat politikası ve kriterler sorunların büyük ölçüde çözüm bulacağına inanıyoruz.”