ROTAVİRÜS AŞI TAKVİMİNE ALINMALI MI?

Sağlık Bakanlığı’nın aşı takvimine almayı planladığı rota virüs nedeniyle her yıl 450 bin bebek ishal oluyor ve 37 bini hastanede yatıyor.

4. Ulusal Aşı Sempozyumu’nda GlaxoSmithKline’in (GSK) yetkililerinin ve uzmanların katılımı ile bir toplantı gerçekleştirildi. Basın toplantısına GSK Baş Medikal Direktörü Norman Begg, Klinik Araştırmalar ve Medikal Başkan Yardımcısı Anıl Dutta, GSK Medikal Direktörü İpek Yürekoğlu ve Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Bakır katıldı. Toplantıda dünyada aşı üretim ve Ar – Ge teknolojilerindeki son gelişmeler, Türkiye’nin potansiyeli, GSK’nın dünyada ve Türkiye’de bu alanda yürüttüğü çalışmalar konusunda bilgi verildi. Ayrıca Rota virüsün Türkiye’de sağlık ve sağlık ekonomisi üzerindeki etkileri verilere açıklandı. Rota virüs aşısıyla ilgili gelişmeler değerlendirildi.

Sağlık Bakanlığı’nın aşı takvimine almayı planladığı rota virüs nedeniyle her yıl 450 bin bebek ishal oluyor ve 37 bini hastanede yatıyor. Tedavisi için yılda 40 milyon dolar masraf yapılıyor. Aşılama olduğu takdirde hastane başvurularının yüzde 75 oranında azalacağı ön görülüyor. Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Bakır, “Her yıl 1 milyon 400 bin ishal başvurusu oluyor. Bunların 450 bini rota virüse bağlı. Rota virüs hijyene bağlı bir ishal değil. O yüzden ona ‘demokratik virüs’ deniyor. Zengini de fakiri de tutuyor ve hastaneye yatırıyor” dedi.
Prof. Dr. Bakır şunları söyledi: “ ‘Maliye beni ikna edin attığınız taş ürküttüğünüz kuşa değsin’ diyor. O yüzden güçlü ikna edici veriler lazım. Hastalıklara harcayacağımız parayı aşıya harcayalım hastalıktan korunalım.

“Rota Virüs için Her Yıl 40 Milyon Dolar Harcanıyor”
Sağlık Bakanlığı verilerine göre hastanelere 450 bin rota virüse bağlı ishal başvurusu oldu. Aile sağlık merkezlerine 100 bine yakın her yıl rota virüse bağlı başvuru olduğunu biliyoruz. Neden rota virüs ishaller içinde daha önemli? Çünkü en fazla hastaneye yatış gerektiren durumdur. Önceki yıllarda ishale bağlı bebek ölümleri çok yüksekti. Şimdi halkın sağlığa erişimi arttığı için bu sayı azaldı. 3-4 yıl önce ishale bağlı 97 tane 5 yaş altı ölüm vardı. 2010 yılında bu sayı 13’e düştü. Ölenler azaldı ama ishal vakası azalmadı.

“Aşı Tüm Hastane Başvurularını Yüzde 75 Oranında Azaltabilir”
Ağır ishaller Avrupa ülkelerinde ve Türkiye’de hijyenin daha iyiye gitmesine rağmen azalmıyor. Çünkü rota virüs hijyene bağlı bir ishal değil. O yüzden ona ‘demokratik virüs’ deniyor. Zengini de fakiri de tutuyor ve hastaneye yatırıyor. O halde burada hastanın sebep olduğu kayıp hastaneye yatışlar. Bu da 6 gün sürüyor. Daha uzun da sürebiliyor. Bu hem aile için hem çocuk için kayıp. Türkiye’de her yıl tedavi için 40 milyon dolar masraf ediliyor. Çünkü 37 bin çocuk her yıl rota virüs sebebiyle hastanede yatıyor. Yapılan çalışmalara göre aşı tüm hastane başvurularını yüzde 75 oranında azaltabiliyor. Hastane yatışlarını ise yüzde 93 oranında azaltabiliyor. Milyonlarca doz yapılmış dünyada oldukça güvenli bir aşı.

Hangi Aşılar Yapılmalı
Her ülkenin her aşıyı yapması gerekmiyor. Herkesin kendi şartlarını bilimsel verilerini gözeterek bu konuda çalışma yaparak bu işe giriyor. Türkiye’de yapılan ve yapılma kararı alınan aşılar var. Örneğin su çiçeği ve hepatit a aşısının yapılma kararı alındı. Sırada bence rota virüs aşısı var. HPV aşısı bence öncelikle yapılması gereken aşıdır. Çünkü kanserden çok ciddi bir koruma sağlıyor. Önümüzde yapılacak diğer aşılar da meningokok ve boğmaca aşısı. Boğmaca aşısı tam bir bağışıklık bırakmıyor, bir süre sonra azalıyor. Dünyada ve Türkiye’de vakalarda artış var. Amerikalılar bunun aşısını yapıyor. Bu aşıyı da yapmamız muhtemelen gündeme gelecek.

Avrupa’nın Şu Anda Yaşadığı Sıkıntı Kızamık
Aşı karşıtı lobi tüm dünyada çalışıyor. En başta Sovyetler Birliğinin dağılması sürecinde aşılama oranları azalmıştı. Dünyada difteri unutulduğu sırada orada yığınla görülmeye başlanmıştı. Bunun örnekleri çok. Avrupa’nın şu anda yaşadığı sıkıntı kızamık. Avrupa’da kızamık daha önce sorun değildi. Ne zamanki aşı karşıtı lobi çalışmaya başladı Avrupa’da aşılama oranları düştü kızamık vakaları arttı. bunun bir yansıması da geçen kış bizde oldu. Avrupa’dan işçilerimiz vasıtasıyla gelen vakalarımız oldu. 1 yaşından küçük çocukların bağışıklığı olmadığı için onlara bulaştı. Amerika’ya bakıyorsunuz kimde menenjit, aşı olmayanlarda görülmüş. Yaşanmış örneklerden yola çıkmak gerekiyor. Otizme gelince bunlar artık aşıldı. Otizmle ilişkili olabileceği düşünülen bazı prezervatifler, koruyucular aşının içeriğinden çıkarıldıktan sonra bakıldı ki otizm sıklığı azalacağına artıyor. Bazı aşıların yan etkileri var. Mesela grip aşısında bir milyonda bir kişide felç tablosu gelişiyor. Bunların çoğu iyileşiyor. Ancak bir astımlı hastayı ölümcül krize sokabilecek en kötü virüs grip virüsüdür. Bunun gibi kronik hastalığı olanlar ve bebekler için grip virüsü çok tehlikeli. Hastalık riskliyse aşının yan etkisi riskini karşılaştırırsak solda sıfır kalır. Biz bunları ailelere izah ediyoruz. Aşının güvenliği kanıtlanmışsa zaten topluma yapılabilir. Bu noktada toplumu bilinçlendirme zaman zaman yapılıyor. Türkiye’de halkın aşıyı kabul oranı çok çok yüksek Avrupa’daki gibi değil.

“Çocuk Felcinden Kalan Son İsim Melik Minas”
“Melik Minas” ismini hatırlıyoruz. Melik Minas bize son polio, çocuk felcinden kalan son isim. 1998 yılından son vakamızdı ondan sonra görmedik. Aşılama sayesinde. Aşılamadığınız zaman salgın yapacak ve yüzlerce çocukta felç görülecek. Melik Minas’ın fotoğrafını gösteriyorum ailelere.”
GSK Baş Medikal Direktörü Norman Begg, “GSK’nın halen çeşitli hastalıkları önleyen 30’dan fazla ruhsatlı aşısı, 20’den fazla da geliştirilme aşamasında aşı adayı bulunuyor. Şirketimiz 12 ülkede 13 tesiste aşı üretimi yapıyor” dedi.
Klinik Araştırmalar ve Medikal Başkan Yardımcısı Anıl Dutta aşı Ar-Ge’sindeki son gelişmeler ve şirketin bu alandaki küresel faaliyetleri hakkında bilgi vermesinden sonra, GSK Medikal Direktörü İpek Yürekoğlu, Hacettepe Teknokent ile yaptıkları iş birliği sonucu ‘Aşı Klinik Araştırma Merkezi’ni hizmete soktuklarını belirtti.