Hastanelerde radyasyon ile çalışanların yaptıkları işlemler sırasında aldıkları dozların ölçümleri ve kullandıkları kurşun önlüklerin kalibrasyonu hangi sıklıkta yapılıyor? Doktorlar hastaların tedavisi için uğraşırken kendi sağlıklarına ne kadar dikkat ediyor?
Hastanelerde hastalardan muayene sonrasında bazı tetkikler isteniyor. Bu tetkikler arasında röntgen, MR, tomografi, radyoterapi ve ultrason cihazı da yer alabiliyor. Örneğin, Teknetyum ismindeki radyoaktif bir madde sayesinde organın dışarıdan filmi çekiliyor. Peki, radyasyon ile yakın çalışan sağlık çalışanları bu durumdan nasıl etkileniyor?
Radyasyonla çalışan sağlık personelinin tamamının dozimetre taşımak zorunda olduğunu belirten Ankara Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Niyazi Meriç, sağlık personelinin normal çalışma sürecinde ya da kaza sonucu aldığı radyasyon dozunun mutlaka belirlenmesi gerektiğini dile getirdi.
Dozimetre Taşıyan Doktorlarda Durum Ne?
Doktorların hangi dozda radyasyon aldıklarını bilmeleri gerektiğini kaydeden Doç. Dr. Meriç, şu bilgileri verdi: “Radyasyon ile çalışanlar bazı durumları kanıksayarak durumun ciddiyetini göz ardı etmeye başlıyorlar. Adeta radyasyon ile çalıştıklarını unutuyorlar. Anjiyo yapan bir doktor günde ortalama 15 kez bu işlemleri yapıyor ve belli dozda radyasyon alıyor. Doktor teşhis veya tedavi sırasında hastaya X ışınlarını veriyor, hasta bu dozu bir kez alıp gidiyor. Peki bu süreç sırasında doktorun kendisi ne kadar doz alıyor ve bunu günde kaç kez tekrarlıyor?
Her Uygulamada Kaç Doz Radyasyon Alıyorsunuz?
Geçtiğimiz günde kontrol için, anjiyo oldum. İşlem sırasında aldığım radyasyonu merak ettim. Anjiyoya girerken yanıma Termolüminesans Dozimetre (TLD ) çiplerinden aldım. Anjiyo sırasında ne kadar radyasyon aldığımı ölçmek için TLD’lerin bir kısmını kendi üzerime, birkaç tanesini de operasyonu yapan doktorun kurşun önlüğünün arkasındaki kendi önlüğüne taktırdım.
Operasyon bittikten sonra TLD’leri aldım ve enstitüde değerlendirdim. Bu operasyon sırasında aldığım doz 1,93 mGy, hekimin aldığı doz ise 1,54 mGy idi. Doktor benim aldığım dozun yüzde 80 ini almıştı. Ben bu dozu alıp gittim, doktor ise bir diğer hastasına gitti. Doktor bir yılda alması gereken doz limitine ortalama 13 hasta sonra ulaşırken, kendisinden bir günde bu kadar hastaya baktığını öğrenince kulaklarıma inanamadım.”
Kurşun Önlük Sizi Koruyor mu?
Doktor günde 10-20 kez bu işlemi tekrarlıyor, her defasında da bu dozu alıyor. Doktor kurşun önlüğün kendisini koruduğunu düşünüyor. Kurşun önlükler zamanla deforme olabiliyor, bu da doktorun alması gerekenden fazla doz almasına yol açıyor. Doktor sağlığı açısından kurşun önlükler altı ayda bir test edilmeli ve yeni teknolojik malzemelerle üretilen önlükler göz ardı edilmemeli.”
ANJİYO DOZ KARŞILAŞTIRMASI
|
HASTA DOZU (mGy)
|
HEKİM DOZU (mGy)
|
YÜZDE FARK
|
|
1,93
|
1,54
|
doktor bir operasyonda ortalama hastanın aldığı dozun%0,20 kadar doz alıyor.
|
|
Yıllık doz sınırının aşılmaması için, Doktor yılda en çok 13 anjiyo uygulaması yapmalıdır. Hasta bu dozu bir defa, doktor ise her hastada alıyor.
|
||