Türk Organ Nakli Vakfı’nın koordinasyonu ile Organ Nakli Ağı Projesi kapsamında 70 ülkenin yetkililerinin katılımıyla gerçekleşen çalıştaylar sayesinde hem organ nakli konusunda durum tespiti yapılırken hem de ülkemizde yapılan çalışmalar hakkında bilgi veriliyor.
Beş Üniversite ve beş STK’nın oluşturduğu bir platform tarafından yürütülmekte olan ve Türk Organ Nakli Vakfı tarafından koordine edilen Uluslararası Organ Nakli Ağı (Internatonal Transplant Network-ITN) Projesi kapsamında farklı ülkelerden transplantasyon sorumlularının katıldığı organizasyonlar bu alanda öncü oluyor. Türkiye önderliğinde yapılan uluslararası alanda yetkili isimlerin katılımıyla gerçekleştirilen projenin bu alanda bir ilk olduğunu belirten Türkiye Organ Nakli Vakfı Başkanı Dr. Eyüp Kahveci, 70 ülkenin yetkililerinin katılımıyla gerçekleşen toplantıların, ülkemizde yapılan çalışmaların tanıtılmasında da önemli etkisi olduğunu söyledi.
2015 Haziran ayında başlanan Uluslararası Organ Nakli Ağı Projesinin birinci fazı çerçevesinde düzenlenen ve 70 ülkenin üst düzey sağlık temsilcilerinin katıldığı 6 ayrı çalıştay hakkında Kahveci, şu bilgileri verdi: “Bu ağın iki amacı var; gelişmekte olan ülkelere organ bağışı ve organ nakli sistemlerini kurma ve güçlendirme noktasında teknik bir yardım programını içeriyor. Aynı zamanda, ülkemizdeki organ nakli hizmetlerinin tanıtımına da dolaylı yoldan etkili bir katkı sağlıyor.”
Uluslararası Organ Nakli Ağı projesinin ikinci fazı çerçevesinde 14-18 Aralık 2015 tarihlerinde İstanbul’da düzenlenen 1.Uluslararası Organ Nakli Koordinasyon Kursu’nun resmi dilinin İngilizce olduğunu ve 5 gün sürdüğünü kaydeden Kahveci, “Teorik derslerin yanında canlandırma şeklinde yapılan eğitimler, simülasyon denilen uygulama eğitimleri ve çalıştaylarla zenginleştirilmiş bir kurs programı. Burada katılımcıların organ nakli ile ilgili tüm süreçlere ilişkin bilgilerini artırma ve bu konuda bir beceri kazanmalarını hedefledik” dedi
Söz konusu kurs programına 37 ülkeden, 47 kursiyer geldiğini dile getiren Kahveci, “6 farklı ülkeden de 6 hoca geldi. Ayrıca 18 Türk öğretim üyesi olmak üzere toplamda 24 eğitimcinin ders verdiği bir kurs düzenlendi. Projeye katılan Avrupa ülkelerinden gelen eğitimciler, Hırvatistan, Moldova, Bulgaristan, Makedonya ve Gürcistan gelen yetkililer eğitmenler arasında yer aldı. Eğitmenlerin bir kısmının yabancı olmasının nedeni, işbirliğinin desteklenerek daha da başarılı işlere imza atmayı hedefledik. Toplantıda ülkemizde yapılan bütün organ ve doku nakil türlerini, alanlarındaki en önemli isimler tarafından katılımcıların bilgi seviyesine uygun bilgi aktardılar. İlgili organa ilişkin, kadavradan alınacak organlarda nelere dikkat edilmesi gerekiyor? Donör seçim kriterleri konusunda orta seviyede bilgi aktarımı yapıldı. Katılımcılar ilk defa bu alanda çalışma yaptıkları için ileri seviyede yapılmadı. Organ nakli uygulamalarımızı da farklı ülkelerden gelenlere tanıtım da yapılmış oldu. Kursun akademik koordinasyonu paydaşlarımız olan Türk Yoğun Bakım Derneği, Organ Nakli Koordinatörleri Derneği ve İstanbul Bilim Üniversitesi tarafından yapıldı.” şeklinde konuştu.
Beyin Ölümü Simülasyonu
Beyin ölümü konusunun net anlaşılması için simülasyon ile eğitim verildiğini belirten Kahveci, şunları söyledi: “ITN platformu üyesi İstanbul Bilim Üniversitesi Florence Nightingale Hastanesi’nde Türkiye’deki bu alandaki önemli hekimlerin öncülüğünde yapılan eğitimde, yoğun bakımda beyin ölümünün nasıl tespit edileceğini elektronik maketler üzerinde muayene yaparak gösterildi. Maketlerin muayeneye verdiği tepilerle öğrenmiş oldular. İkinci aşamada da Doppler ultrasonla beyin ölümü için muayeneler hem maketlerde hem de kursiyerler birbirlerine deneyerek keyifli ve öğretici uygulama gerçekleştirildi.”
Aile Görüşmeleri için Canlandırma Yapıldı
Organ bağışında ailelerle görüşmenin çok önemli olduğuna dikkat çeken Kahveci, “Bu süreçte de aileden onay alınması gerekiyor. Hastanelerde ailelerle bu görüşmeleri yapacak olan kursiyerlere, beceri kazandırmak amacıyla teorik dersin dışında birde uygulama yaptık. Grupları kendi aralarında vaka yakını ve organ nakli koordinatörü olarak ayırdık. Sonrasında da farklı senaryolar verdik. Kamera çekimi ile başka bir salonda izlendi. Senaryoya kendini kaptırıp, ağlayanlar ve sinirlenenler oldu. Kursiyerler ilk defa böyle bir durum ile karşılaşıyorlar o nedenle çok iyi bir tecrübe oldu” şeklinde konuştu.
Sudan ile İyi Niyet Anlaşması
Yine Uluslararası Organ Nakli Ağı projesinin 2. Fazı çerçevesinde Sudan Sağlık Bakanlığının daveti ile Sudan’a bir çalışma ziyareti gerçekleştirdiklerini kaydeden Kahveci, “Bakanlık üst düzey yetkililerle detaylı şekilde çalışmaları konuştuk. Yoğun bakım uzmanları, nefroloji uzmanlarına, gastroenterologlar ve karaciğer nakli hakkında çalıştaylar düzenledik. Yapılacak işbirliği ile hakkında da değerlendirmeleri yaptık. İyi niyet anlaşması yapılması ile ilgili teklif geldi, ziyaretin son gününde de taraflar arasında anlaşma imzaladı. Ayrıca 4 hastaneyi gezerek, sistemi yerinde gördük” dedi.