Toronto Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi ve Toronto Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) Kliniği Direktörü Prof. Dr. Atilla Turgay tarafından kaleme alınan “Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunun Bedeli ve Tedavide Yenilikler” adlı kitap Türkiye’de yayınladın. Kitapta tedavi edilmeyen DEHB’nin hastaya, aileye, okula, işe ve topluma etkileri özetleniyor ve olumsuz etkilerin azaltılabilmesi için yapılabilecekler kanıta dayalı olarak gözden geçiriliyor.
“DEHB Olan Kişilerin Yüzde 80’inde Eş Bozukluklar da Hastalıkla Birlikte Seyrediyor”
Prof. Dr. Turgay’ın kaleme aldığı kitaptan alıntılar şöyle: “Sık karşılaşılan ve bireyin olduğu kadar aile ve çevresinin de yaşam kalitesinde belirgin bozulmaya yol açan önemli bir klinik durum olan DEHB, yalnızca çocukları etkileyen bir durum değil. Hastalık tedavi edilmediğinde “büyüyünce” kendiliğinden geçmiyor. Çocukluğunda DEHB olan hastaların yüzde 60’ında erişkinlik çağında da devam ediyor. DEHB olan kişilerin yüzde 80’inde eş bozukluklar da hastalıkla birlikte seyrediyor. DEHB’de, çocuk ve gençlerde öğrenme ve davranış bozuklukları, erişkinlerde ise kaygı ve duygu durum bozuklukları, ilaç ve alkol bağımlılıkları bir arada görülüyor.”
“DEHB Tüm Tıp Alanları İçerisinde, Tüm Yönleri ile En İyi Araştırılmış Hastalıklardan Biri”Kitapta araştırmaların, DEHB’in yapısal, elektrofizyolojik, metabolik ve nörotransmitter düzeyde bozukluklar içerdiğini ve genetik geçişli olduğunu belirlemiş durumda olduğu yazılarak şunların üzerinde duruluyor: “DEHB sadece psikiyatride değil tüm tıp alanları içerisinde, tüm yönleri ile en iyi araştırılmış hastalıklardan biri. Son 40 yılda epidemiyolojisi, etiyolojisi, biyolojik ve kalıtsal temelleri, tedavisi ve klinik gidişi açısından en iyi bilinen hastalık. Bu nedenle de tedavisinde en çok başarıya ulaşılan hastalıklardan olma özelliği taşıyor. Doğru tanı konulup tedavi edildiğinde olumlu yanıt alınması, kişiye iş ve sosyal hayattaki başarısını ve daha da önemlisi kendinden memnuniyetini yeniden kazandırması yüz güldürücü. Etkin ve güvenli bulunan DEHB ilaçları ile tedavi, eşzamanlı bozukluklar olan karşıt olma davranışı veya saldırgan davranış biçimlerinin düzelmesinde de etkili oluyor.”
“Hasta ve Aile Eğitimi ile Okul ve Aile İşbirliğinin İlaç Tedavisi Kadar Önemli”
Türkiye dâhil birçok ülkede DEHB hastalığının tedavisi için kılavuzların yayınlanmış olduğunu kitabında belirten Prof. Dr. Atilla Turgay, ulusal ve uluslararası kılavuzların tümünde yeni geliştirilen uzun etkili ilaçlar sayesinde daha az ilaç alımı sağlanabildiğinin, bunun da hastanın tedaviye uyumunu artırdığının ve tedavi başarısına katkıda bulunduğunun belirtildiğinin altı çiziliyor. Prof. Dr. Turgay kitabında şunları söylüyor:“Bilimsel gelişmeyi uygulamaya yansıtan kılavuzların hepsinde, bozukluğun tedavisinde hasta ve aile eğitimi ile okul ve aile işbirliğinin ilaç tedavisi kadar önemli olduğu vurgulanıyor. Gerçekten de yeni geliştirilen ilaçların yan etki azlığı ve uzun süreli etkili ilaçların tedavi uyumuna katkıları bizlere DEHB tedavisinde büyük fırsatlar sağladı. Yine de DEHB ile birlikte sıklıkla görülen eş bozuklukların, hekim tarafından uygulanacak görüşme teknikleri ve soru listelerinin kullanımı ile iyice araştırılması, tedavi başarısı açısından önem taşıyor.”
Prof. Dr. Atilla Turgay Kimdir?Hacettepe Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra, 28 yıl önce Kanada’ya yerleşen Prof. Dr. Atilla Turgay, Toronto Üniversitesi Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Kliniği Eğitim ve Araştırma Enstitüsü Başkanlığı, hastane Psikiyatri Bölümü Araştırma Yöneticiliği yaptı. Prof. Dr. Turgay, Çocuk ve Gençler Psikiyatrisi Ana Bilim Dalı Başkanlığının yanı sıra Kanada Dikkat Eksikliği Eğitim ve Araştırma Örgütü Kurucu Üyesi ve Eğitim Yöneticisi görevlerini de yürüttü. Prof. Dr. Atilla Turgay’ın keşfettiği, “Otizm ve Otistik bozuklukların tedavisinde risperidone ilacının kullanımı”, dünyanın en saygın bilim dergilerinde yayımlanarak, hekimlerin en sık başvurduğu kaynak olarak gösterildi.
Prof. Dr. Turgay’ın çalışmaları prestijli tıp dergilerince, özellikle, “saldırgan davranış, intihar, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, otistik bozukluğun tedavisi, davranış bozukluğu, çocuk ve gençlerde depresyon ve mutsuzluk” gibi konularda kaynak gösterildi. . Prof. Dr. Turgay, ayrıca Türkiye’de çocuk ve gençlerde çok sık görülen ‘Histeri’ konusunda da uzmanıydı. Tıp Dünyası Psikiyatri alanının önemli bir ismi olan Prof. Dr. Turgay’ı kısa bir süre önce kaybetti.
KitaplarıProf. Atilla Turgay, tarafından geliştirilen Turgay Ölçeği psikiyatride; ‘Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu’, ‘Başkaldırma Bozukluğu ve Ciddi Davranış Bozuklukları’, ‘Depresyonda ve Anksiyete Bozuklukları’ tanımlamalarında kullanılıyor.
Prof. Dr. Atilla Turgay’ın, Prof. Dr. Bengi Semerci’yle “Bebeklikten Erişkinliğe Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu”, Dr. Sunar Birsöz’le “Psikiyatride İlaçla Tedavi”, Dr. Eyüp Ercan’la “Mutsuz Çocuk: Çocukluk ve Ergenlik Döneminde Depresyon” adlı kitapları bulunuyor. Prof. Dr. Turgay ayrıca, “Canadian ADHD Treatment Guidelines” (Kanada Dikkat Eksikliği ve Hiperaktiveite Bozukluğu Tedavi Kılavuzu) ve DEHB tedavisinde tüm hekimlere yol gösteren kitabı da tıbbın hizmetine sundu.